Διεγχειρητική νευροδιέγερση / νευροπαρακολούθηση στη Θυρεοειδεκτομή
Η προστασία του παλίνδρομου λαρυγγικού νεύρου κατά τη διάρκεια της χειρουργικής του θυρεοειδούς αποτελεί έναν από τους βασικότερους στόχους για κάθε χειρουργό, ωστε να διατηρηθεί ακέραιη η φωνή του ασθενή. Η τεχνολογία της διεγχειρητικής νευροδιέγερσης (γνωστή και ως νευροπαρακολούθηση) προσφέρει ένα πολύτιμο εργαλείο που ενισχύει την ασφάλεια της επέμβασης, χωρίς να αντικαθιστά τη δεξιοτεχνία του χειρουργού.
Παρότι η τεχνολογία αυτή είναι διαθέσιμη εδώ και χρόνια, δεν θεωρείται αυτονόητη σε όλα τα νοσοκομεία. Όταν διορίστηκα στο Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ιωαννίνων το 2019, χρειάστηκε ιδιαίτερη προσπάθεια για να πειστεί η τότε διοίκηση για την αξία της. Σήμερα, χάρη σε εκείνη την πρωτοβουλία, η νευροπαρακολούθηση χρησιμοποιείται συστηματικά από όλους τους χειρουργούς του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου.
Πώς λειτουργεί η νευροπαρακολούθηση;
Η μέθοδος αυτή βασίζεται στην τοποθέτηση ειδικών ηλεκτροδίων —συνήθως μέσω ενός ειδικού σωλήνα διασωληνωσης— τα οποία καταγράφουν την παραμικρή κίνηση των φωνητικών χορδών όταν διεγείρουμε το νεύρο. Η καταγραφή γίνεται τόσο οπτικά όσο και ηχητικά, επιτρέποντάς μας να επιβεβαιώσουμε σε πραγματικό χρόνο ότι το νεύρο ανταποκρίνεται φυσιολογικά και οι φωνητικές χορδες λειτουργούν.
Η τεχνολογία αυτή είναι ιδιαίτερα χρήσιμη σε περιπτώσεις ανατομικών παραλλαγών, όπου το παλίνδρομο νεύρο παρουσιάζει ασυνήθιστη πορεία και είναι πιο επιρρεπές σε τραυματισμό. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η χρήση της νευροδιέγερσης μάς παρέχει κρίσιμες πληροφορίες που καθοδηγούν τις κινήσεις μας με μεγαλύτερη ακρίβεια και ασφάλεια.
Τι λέει η διεθνής βιβλιογραφία;
Αν και υπάρχει συζήτηση στη βιβλιογραφία σχετικά με την απόλυτη αποτελεσματικότητα της μεθόδου, το συμπέρασμα είναι σαφές: Η προσεκτική αναγνώριση και παρασκευή του νεύρου με τη βοήθεια της νευροπαρακολούθησης αποτελεί σήμερα το “gold standard” για την πρόληψη τραυματισμών. Η νευροπαρακολούθηση δεν υποκαθιστά τη σωστή χειρουργική τεχνική —την ενισχύει.
Η δική μας χειρουργική προσέγγιση
Στις περισσότερες περιπτώσεις, εντοπίζουμε πρώτα το πνευμονογαστρικό νεύρο (το οποίο έχει σταθερή ανατομική θέση), και το διεγείρουμε για να διασφαλισουμε ότι το σύστημα καταγραφής λειτουργεί σωστά. Στη συνέχεια αναζητούμε το παλίνδρομο λαρυγγικό νεύρο και προχωρούμε με την προσεκτική απελευθρερωση και προστασια του. Μετά την ολοκλήρωση της αφαίρεσης του λοβού, η επαναδιέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου μάς διαβεβαιώνει ότι η φωνητική χορδή εχει κινητικότητα και μπορούμε με ασφάλεια να προχωρήσουμε στο δευτερο λοβό του θυρεοειδη.
Continuous Vagal Stimulation (C-IONM)
Σε πιο σύνθετες επεμβάσεις ή σε ασθενείς με εκτεταμένη νόσο, εφαρμόζουμε τη συνεχή παρακολούθηση του πνευμονογαστρικού νεύρου μέσω του συστήματος Continuous Vagal Stimulation. Ένας ειδικός μικρός αισθητήρας τοποθετείται στο νεύρο και στέλνει σήματα κάθε δευτερόλεπτο. Αν διαπιστωθεί πτώση στην ένταση του σήματος, ο χειρουργός μπορεί να αντιδράσει άμεσα, π.χ. να διακόψει προσωρινά ή να αλλάξει τακτική, προλαμβάνοντας έναν πιθανό τραυματισμό.
Η τεχνολογία αυτή προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα και απαιτεί καλή εκπαίδευση την οποία ο κ. Ψυχογιός έχει λάβει κατά την θητεία του στην πανεπιστημιακή κλινική του Erlangen.
Σε κάθε περίπτωση η καλή λειτουργία των φωνητικών χορδών επιβεβαιώνεται μετά το χειρουργείο με τη λαρυγγοσκοπηση του ασθενού ακόμα και σε περιπτωση που δεν υπαρχει βραγχος φωνής.

Γεώργιος Ψυχογιός
Ωτορινολαρυγγολόγος, Χειρουργός Κεφαλής και Τραχήλου καθηγητής ΩΡΛ Πανεπιστημιακής Κλινικής Ιωαννίνων
Επικοινωνία
: 26510-72130
: orl.pgnioannina@gmail.com
Last updated: April, 2025.